چگونه کسب و کارمان را نقاشی کنیم؟!(قسمت اول)

چگونه کسب و کارمان را نقاشی کنیم؟!(قسمت اول)

با سلام خدمت دنبال کنندگان دپارتمان کارآفرینی مجله ی علمی آموزشی مکانیک؛ در مقاله اول در مورد اهمیت ایده پردازی و چگونگی داشتن ذهنی خلاق با یکدیگر صحبت کردیم؛ اکنون کمی تخصصی تر به بحث برنامه ریزی برای کسب و کارهایمان پرداخته و در این سری مقالات  طرح کسب و کار بررسی میکنیم؛ پس با ما همراه باشید تا در کنار هم نکاتی تازه را در این دنیای سراسر هیجان،ریسک و لذت یاد بگیریم.

طرح کسب و کار یک  پیش بینی منطقی و توضیحی از آینده ی کسب و کار شما است. در واقع طرح کسب و کار برنامه ای از کارهایی که قرار است انجام بدهید تا به اهداف خود برسید مشخص میکند.

طرح کسب و کار ذاتا یک موضوع استراتژیک است.شما با تمام توانایی ها و منابع در دسترستان برای رسیدن به نقطه ای در آینده (عموما بین ۳ تا ۵ سال) تلاش میکنید، برنامه ی شما باید تمامی قدم های مهم در این سال ها را پیش بینی کند.

در این مقاله و مقالات بعدی سعی میکنیم به سوالات و موضوعات زیر پاسخ دهیم :

۱)چرا باید یک طرح کسب و کار داشته باشیم؟

۲)چه زمانی باید آن را بنویسیم؟

۳)چگونه یک طرح کسب و کار بنویسیم؟

۴)چرا و چگونه آن را بروز رسانی کنیم و بهبود بخشیم؟

۵)نرم افزار های تهیه این طرح و کتاب های مرتبط

۶)نمونه هایی از طرح های کسب و کار

ذکر چند مثال

ابتدا با یک مثال واقعی از Sean Hackney شروع میکنیم.  او طرح کسب و کار خود را به امید متقاعد کردن شرکت های تولید نوشیدنی نوشت، وقتی شان طرح را به وکیل سابق Red Bull نشان داد او گفت این طرح را به Coke نفرست، کار را شروع کن و ماهم با تو خواهیم بود.حالا او صاحب برند Roaring Lion دومین تولید کننده نوشیدنی های کلاب هاست.

طرحی که شان نوشته بود بارها دچار تحول و بازبینی شد و حالا یک برنامه ی تبلیغاتی منظم و مداوم راهنمای شرکت است.

در سال ۲۰۰۶ ، William Bygrave استاد بازنشسته کالج بابسون و محقق فعال در زمینه کارآفرینی طی تحقیق و مطالعه دریافت درصد بالایی از کارآفرینانی که با یک برنامه ی رسمی و مدون شروع به کار کرده اند در ورود به بازار کار موفق بوده اند .

لازم نیست طرح های کسب و کار اولیه طولانی باشند.پیشنهاد میشود که طرح ها از ۵ صفحه تجاوز نکنند تا بتوانند برای سرمایه گذاران جذاب باشند و اطلاعات لازم را به آن ها منتقل کنند و سبب خستگی آن ها نشوند.

 

طرح های کسب و کار شامل دستوراتی برای اجرا هستند، کارآفرینان جویای سرمایه گذار از طرح های کسب و کار استفاده میکنند تا  سرمایه گذاران را متقاعد و تشویق کنند، هم چنین گاهی این طرح ها برای جذب کارکنان کلیدی  نیز استفاده می شوند.

طرح های کسب و کار چشم اندازی از کسب و کار جدید را معرفی میکنند که باعث میشود درک و فهم نحوه مدیریت شرکت آسان شود.

 

مخاطبین  طرح کسب و  کار

طرح های کسب و کار میتوانند برای دو گروه مخاطب نوشته شوند یکی برای اعضای داخلی شرکت و دیگری برای مخاطبین خارجی، مثل سرمایه گذاران

طرح های خارجی بیشتر بر روی جنبه ی مالی و اقتصادی تاکید دارند.

 

بخش های مختلف طرح کسب و کار

به بیان ساده طرح کسب و کار شامل اهداف کسب و کار، استراتژی لازم برای رسیدن به آن اهداف، مسائل و مشکلات بالقوه که ممکن است با آن ها روبرو شویم،راه حل برای مشکلات مطرح شده، ساختار سازماندهی شده ی شرکت(عناوین و وظایف) و نهایتا میزان سرمایه مورد نیاز برای شروع کسب و کار میشود.

هر طرح کسب و کار شامل ۳ بخش اصلی است :

بخش اول مفهوم اصلی کسب و کار است به این معنی که شما صنعت خود، ساختار کسب و کار، محصول یا خدمات خاص خود را توضیح میدهید.

توضیح روند کلی اجرایی شرکت و برنامه های کلی شما برای رسیدن به اهداف شرکت نیز میتواند جزئی از این قسمت باشد.

بخش دوم بازار کسب و کار شما است که در آن شما مشتری های بالقوه و احتمالی خود را آنالیز و تحلیل میکنید؛ آنها که هستند و کجا فعالیت دارند؟ چه چیزی باعث میشود که آن ها این محصول را بخرند و یا از این خدمت استفاده کنند؟ هم چنین شما رقبای خود را توصیف میکنید و راهی برای کنار زدن آن ها معرفی میکنید.

بخش سوم،بخش مالی است که شامل درآمد ها، جریان های مالی، برگه های تراز و سایر نسبت ها و آمار مالی است.در این بخش ممکن است از حسابدار خود و یا یک نرم افزار حسابداری استفاده کنید.

این سه بخش اساسی می توانند به بخش های دیگری نیز تقسیم شوند و در نهایت می توان ۷ کلید اصلی یک طرح خوب را معرفی کرد :

  • خلاصه روند اجرایی شرکت
  • شرح و توضیح کسب و کار
  • استراتژی های فروش
  • آنالیز و تحلیل رقبا
  • برنامه و طرح توسعه شرکت
  • برنامه اجرایی و مدیریتی شرکت
  • فاکتور های مالی

علاوه بر این موارد یک طرح کسب و کار باید یک جلد، صفحه ی عنوان و جدول محتویات نیز داشته باشد.

 

طرح کسب و کارمان چه طولی داشته باشد؟

با توجه به موارد استفاده ی طرح کسب و کار هر طولی برای آن ممکن است. از نوشته های کوتاه پشت یک پاکت نامه تا طرح دقیقی که روند اجرایی پیچیده یک شرکت بزرگ را تا بیش از ۱۰۰ صفحه نشان میدهد اما به طور معمول یک طرح کسب و کار بین ۱۵ تا ۲۰ صفحه است.بیش از هر چیز این مورد به ماهیت کسب و کار شما بستگی دارد اگر مفهوم آن ساده است ممکن است بتوانید آن را در چند کلمه توضیح دهید اما اگر شما در حال ارائه نوع جدیدی از کسب و کار و یا حتی یک صنعت جدید هستید ممکن است برای ارائه و فهماندن آن به مخاطب به توضیح بیشتری احتیاج داشته باشید.

 

چه کسی به طرح کسب و کار احتیاج دارد؟

تنها یک نفر نیاز به طرح کسب و کار ندارد و او کسی است که وارد کسب و کار نمیشود.

استارت آپ ها، نویسنده های کلاسیک طرح کسب و کار، کارآفرینی که به دنبال بودجه برای شروع یک کسب و کار و سرمایه گذاری جدید است، تعداد بسیار زیادی از شرکت های بزرگ کار خود را با یک برنامه و طرح برای متقاعد کردن و جذب سرمایه گذاران شروع کرده اند.

یکی از بزرگترین اشتباهات این است که فکر کنیم استارت آپ ها تنها به کمک مالی برای کسب وکار خود نیازمندند.

 

طرحی با قابلیت بروز رسانی بریزید

در اینجا ۶ دلیل برای اینکه به بروز رسانی طرح خود فکر کنید آورده ایم اگر تنها یکی از موارد مطابق با شماست الان زمان بروز رسانی طرح است.

  • یک دوره مالی جدید در حال آغاز است.شما ممکن است طرح خود را سالانه،۳ ماهه و یا در صورتی که صنعت شما به سرعت در حال تغییر است ماهانه به روزرسانی کنید.
  • شما نیاز مالی دارید و نیاز به تامین مالی اضافی، وام دهندگان و سرمایه داران جدیدی به طرح به روز شده ی شما برای تصمیم گیری نیاز دارند.
  • یک تغییر قابل توجه در بازار اتفاق افتاده است، سلیقه مشتری تغییر کرده است.برای تثبیت در بین مشتریان و ایجاد دیدگاه مثبت درباره ی شرکت، شما نیاز به یک به روزرسانی دارید.
  • شرکت شما توسعه پیدا کرده است یا در حال توسعه یک محصول جدید، تکنولوژی جدید، خدمات و … است الان زمان به روزرسانی طرح است.
  • شما یک تغییر در مدیریت داشته اید، مدیران جدید اجرایی باید اطلاعات تازه در مورد اهداف و کسب و کار شما را دریافت کنند.
  • شرکت شما به تازگی از یک آستانه گذر کرده است، مانند جابجایی از دفتر کنونی،عبور از فروش ۱$ میلیون و یا به کارگیری ۱۰۰ امین کارمند خود.

 

انواع طرح های کسب و کار

طرح کسب و کار را می توان تقریبا به ۴ نوع مجزا تقسیم کرد:

الف) برنامه های بسیار کوتاه یا  Mini Plan

ب) برنامه کاری

ج) برنامه های ارائه و حتی برنامه های الکترونیکی

 

الف)برنامه های بسیار کوتاه یا Mini Plan :

در توضیح این برنامه ها ذکر این نکته لازم است که این برنامه ها معمولا یک تا ۱۰ صفحه هستند و باید توجه گذرا به مسائل کلیدی از جمله مفهوم کسب و کار، نیازهای مالی، طرح های بازاریابی، صورت های مالی به خصوص جریان نقدی و طرح درآمد را مد نظر داشته باشند.  mini planیک راه عالی و سریع برای تست طرح کسب و کار است که میزان علاقه ی سرمایه گذار را به سرعت می سنجد. mini plan هم چنین می تواند به عنوان یک مقدمه خوب بعدا استفاده شود.

هم چنین باید در نظر گرفت که این طرح قابلیت تبدیل به فرمت جامع و فراگیر را داشته باشد.

 

ب)برنامه کاری:

برنامه کاری ابزاری است که بر اساس آن کسب و کار را اجرا میکنند. این برنامه برای اعضای شرکت به تفصیل نوشته میشود اما برای ارائه، مختصر توضیح داده می شود و همانند mini plan میتوان با لحن های مختلف بنا به کاربرد آن برای اعضا یا ارائه آماده شود.

طرح کاری که صرفا برای استفاده ی داخلی در نظر گرفته شده است ممکن است با حذف یک سری از موارد برای کمک به فهم روند شرکت برای افراد خارجی نیز مفید باشد.

 

ج)برنامه ی ارائه:

برخلاف برنامه کاری که با کمترین توجه به جزئیات تزئینی نوشته میشود در ارائه این مسئله بسیار مهم است. این طرح برای ارائه به بانکداران،سرمایه گذاران و افراد خارج از شرکت مفید است.

خب!!… تا این جا با طرح کسب و کار آشنا شدیم ولی با پیشرفت دنیای مدیریت راه های بهتری برای برنامه ریزی کسب و کارهایمان بوجود آمده است؛ پس با ما همراه باشید تا از مقالات بعدی به طور تخصصی به بررسی بوم مدل کسب و کار بپردازیم.

ادامه دارد…