موتور جت و انواع آن

 

موتور جت و انواع آن (قسمت دوم)

۱- توربوجت

مبنای یک موتور توربوجت ساده است. هوایی که توسط قسمت ورودی موتور گرفته می شود سه تا دوازده برابر توسط کمپرسور فشرده می شود. سوخت به هوا اضافه می شود و در محفظه احتراق می سوزد تا دمای ترکیب را  به حدود ۱۱۰۰ تا ۱۳۰۰ درجه فارنهایت برساند. در نتیجه هوای داغ از توربین می گذرد و کمپرسور را می گرداند.اگر توربین و کمپرسور بهینه عمل کنند ، فشار در توربین به حدود دو برابر فشار جو خواهد رسید و فشار اضافی به نازل  فرستاده می شود تا سرعت بالایی را برای جریان گاز تولید کند.

برای به دست آوردن نیروی اضافی در تراست باید “پس­سوز”  را به کار بگیریم. این قابلیت در واقع یک محفظه احتراق دوم است که بعد از توربین و قبل از نازل قرار داده شده است. پس­سوز دمای گاز خروجی از نازل را افزایش می دهد. نتیجه این افزایش دما ، چیزی در حدود چهل درصد تراست بیشتر هنگام بلند شدن هواپیما و مقدار بیشتری برای سرعت گرفتن هواپیما روی هوا خواهد بود.

موتور توربوجت یک موتور عکس العملی است.در موتور های عکس العملی،گاز منبسط شده هوای پشت موتور را با فشار به عقب هل می دهد و باعث جلو رفتن هواپیما می شود.

 

۲- توربوپراپ

موتور توربوپراپ یک موتور جت است که به یک پروانه متصل شده است.توربین به وسیله گاز های داغ به گردش در می آید و این توربین شفت متصل به پروانه هواپیما را می گرداند. بعضی از ایرلاین های کوچک و وسایل حمل و نقل هوایی از این موتور استفاده می کنند.

مانند موتور توربوجت،موتور توربوپراپ از یک کمپرسور،محفظه احتراق و توربین تشکیل شده است.در مقایسه با موتور توربوجت ، این موتور نیروی محرکه بهینه تری در سرعت های زیر ۵۰۰ مایل بر ساعت دارد.موتور های توربوپراپ مدرن قطر پروانه کوچک تری دارند اما دارای تعداد زیادی تیغه  هستند که عملکرد بهینه تری را در سرعت های بالاتر فراهم می کنند.برای وفق پذیری در سرعت های بالا،تیغه ها هلالی شکل همراه با انحنا رو به عقب  هستند .موتور هایی که این خاصیت را دارند پراپ فن نامیده می شوند.

۳- توربوفن

یک موتور توربوفن یک فن بسیار بزرگ دارد که به وسیله آن هوا را به داخل می مکد.

بیشتر جریان هوایی که از کنار هسته موتور می گذرد(جریان هوای کنار گذر) باعث سروصدای کمتر موتور و همچنین تراست بیشتر در سرعت های پایین می شود.بیشتر هواپیماهای ایرلاین های امروزی از این نوع موتور بهره می برند.در موتور توربوجت تمام هوای ورودی به موتور به هسته موتور می رود و بعد از گذشتن از کمپرسور و محفظه احتراق از نازل خارج می شود. اما در یک موتور توربوفن تنها قسمتی از هوا این فرآیند را طی می کند. هوای باقیمانده از فن و یک کمپرسور کم فشار می گذرد و به عنوان هوای سرد مستقیما به قسمت مخلوط کن می رود تا با هوای داغ خارج شده از هسته موتور ترکیب شود.دلیل این فرآیند افزایش تراست بدون اضافه کردن سوخت است. موتور توربوفن با افزایش وزن جریان هوا و کاهش سرعت آن با مجموع انرژی یکسان  به این مهم دست پیدا می کند.

۴-توربوشفت

این موتور نوع دیگری از توربین گاز است که بسیار شبیه موتور توربوپراپ عمل می کند ولی به جای پروانه هواپیما،نیرو را برای روتور یک هلیکوپتر فراهم می کند.موتور توربوشفت طوری طراحی شده است که سرعت روتور هلیکوپتر به سرعت چرخش توربین گاز وابستگی نداشته باشد. این ویژگی به روتور اجازه می دهد که سرعتش را حتی زمانی که مقدار نیروی تولید شده توسط توربین متغیر است، ثابت حفظ کند.

۵- رمجت

موتور رمجت ساده ترین موتور جت است و هیچ قسمت متحرکی ندارد.این موتور در واقع یک موتور توربوجت است که تمام قسمت های متحرک آن برداشته شده است.برنامه این موتور بر این اساس است که نسبت فشردگی کاملا با سرعت رو به جلو متناسب است.

رمجت در مجموع تراست کمی را زیر سرعت صوت فراهم می آورد.در نتیجه رمجت ها برای شروع به کار نیاز به یک وسیله کمکی مانند یک هواپیما دیگر دارند.این موتور ها معمولا در موشک های هدایت پذیر استفاده می شوند.

 

منابع:

www.explainthatstuff.com/jetengine

www.grc.nasa.gov/jetengine