از مهم ترین معضلات کشور ما، نبود تعاملی پویا و سازنده میان دانشگاه و صنعت است. از این رو، میکوشیم در این سلسله مقالات به این مشکل بپردازیم.
هنگامی که از توسعه و پیشرفت کشوری سخن میگوییم، در کنار ارکانی چون مردم سالاری، استقلال، امنیت، آزادی و … به رکن مهم و اساسی دیگری برمیخوریم که “صنعت” آن کشور است. این رکن اگر نگوییم بالاتر، که همتراز با دیگر ارکان قرارمیگیرد، چه آن که با توسعه صنعت ملی، اشتغال و ارزش افزوده به وجود میآید و این خود درآمد و رفاه آحاد مردم را افزایش میدهد، امید به زندگی را بالا میبرد، به اقتصاد کشور کمک میکند و به طور کلی چرخ کشور را میچرخاند .
بنابراین، در اهمیت پیشرفت صنایع در ایران شکی میان سیاست گذاران و صنعتگران خرد و کلان وجود ندارد؛ با این حال سال هاست پیشرفت قابل ملاحظه ای در این زمینه نمیبینیم، حداقل از نظر مقایسه با دیگر کشورهای در حال توسعه و کشورهایی مانند کرهجنوبی که زمانی به مراتب در سطح پایین تری از اقتصاد و صنعت کشور ما قرار داشتند. اما چرا این گونه است؟
این سوال پاسخ های گوناگونی در ابعاد مختلف دارد:
• تاریخچه صنعت ایران که شاید بتوان به زحمت آن را صد سال دانست نسبت به کشورهای صنعتی با عمر حدود دویست و پنجاه ساله
• نبود نظام حقوقی دقیق و علمی بر صنعت و اقتصاد
• حضور کم بخش خصوصی و به تبع آن نبود بازار رقابتی
• نبود عزم جدی در خصوصی سازی صنایع در بین دولتمردان
• کمبود مواد و منابع اولیه در بعضی صنایع
• وجود تحریمها
• عدم وجود دانش و فناوری مورد نیاز در برخی زمینهها.
اما میتوان مهمترین دلیل را که خود راه حل دیگر عومل نیز میباشد، نبود ارتباط موثر میان صنعت و دانشگاه دانست.
برای رفع این مشکل ابتدا باید ریشههای آن را شناخت و سپس با بهرهگیری از الگوهای موفق خارجی و گاها داخلی، تکیه بر توان و ظرفیت دانشگاهها و صنایع و ارائه راهحلهای کاربردی و متناسب با وضعیت فعلی کشور به حل آن پرداخت.
اگر بخواهیم نگاهی سریع به ریشههای این مشکل بیندازیم به موارد زیر برمیخوریم:
• عدم حس نیاز برای تغییر و تحول در صنایع، که نبود بخش تحقیق و توسعه در اکثر شرکت ها و سازمانها و کارخانههاست شاهدی بر این مدعاست
• آشنا نشدن دانشجویان با نیازهای موجود در صنایع کشور و نیازهای جامعه
• مشکلات نظام آموزشی دانشگاهی که سبب میشود دانشجویان صرفا درسهایی نظری را بگذرانند و با فرآیندها و مسائل صنعتی آشنا نشوند .
• اعتماد نکردن صاحبان صنایع به نیروهای جوان دانشجو
امیدواریم با بیان دقیق و موشکافانهی این ریشهها و همچنین معرفی الگوهای موفق خارجی و داخلی و در نهایت ارائه راهکارهای کاربردی در مقالات آتی، گامی هر چند کوچک در حل این مساله بزرگ کشورمان، یعنی ارتباط صنعت با دانشگاه، برداریم.
نگاهی بر اهمیت ارتباط میان صنعت با دانشگاه