
از مهم ترین معضلات کشور ما، نبود تعاملی پویا و سازنده میان دانشگاه و صنعت است. از این رو، میکوشیم در این سلسله مقالات به این مشکل بپردازیم.
هنگامی که از توسعه و پیشرفت کشوری سخن میگوییم، در کنار ارکانی چون مردم سالاری، استقلال، امنیت، آزادی و … به رکن مهم و اساسی دیگری برمیخوریم که “صنعت” آن کشور است. این رکن اگر نگوییم بالاتر، که همتراز با دیگر ارکان قرارمیگیرد، چه آن که با توسعه صنعت ملی، اشتغال و ارزش افزوده به وجود میآید و این خود درآمد و رفاه آحاد مردم را افزایش میدهد، امید به زندگی را بالا میبرد، به اقتصاد کشور کمک میکند و به طور کلی چرخ کشور را میچرخاند .
بنابراین، در اهمیت پیشرفت صنایع در ایران شکی میان سیاست گذاران و صنعتگران خرد و کلان وجود ندارد؛ با این حال سال هاست پیشرفت قابل ملاحظه ای در این زمینه نمیبینیم، حداقل از نظر مقایسه با دیگر کشورهای در حال توسعه و کشورهایی مانند کرهجنوبی که زمانی به مراتب در سطح پایین تری از اقتصاد و صنعت کشور ما قرار داشتند. اما چرا این گونه است؟
این سوال پاسخ های گوناگونی در ابعاد مختلف دارد:
• تاریخچه صنعت ایران که شاید بتوان به زحمت آن را صد سال دانست نسبت به کشورهای صنعتی با عمر حدود دویست و پنجاه ساله
• نبود نظام حقوقی دقیق و علمی بر صنعت و اقتصاد
• حضور کم بخش خصوصی و به تبع آن نبود بازار رقابتی
• نبود عزم جدی در خصوصی سازی صنایع در بین دولتمردان
• کمبود مواد و منابع اولیه در بعضی صنایع
• وجود تحریمها
• عدم وجود دانش و فناوری مورد نیاز در برخی زمینهها.
اما میتوان مهمترین دلیل را که خود راه حل دیگر عومل نیز میباشد، نبود ارتباط موثر میان صنعت و دانشگاه دانست.
برای رفع این مشکل ابتدا باید ریشههای آن را شناخت و سپس با بهرهگیری از الگوهای موفق خارجی و گاها داخلی، تکیه بر توان و ظرفیت دانشگاهها و صنایع و ارائه راهحلهای کاربردی و متناسب با وضعیت فعلی کشور به حل آن پرداخت.
اگر بخواهیم نگاهی سریع به ریشههای این مشکل بیندازیم به موارد زیر برمیخوریم:
• عدم حس نیاز برای تغییر و تحول در صنایع، که نبود بخش تحقیق و توسعه در اکثر شرکت ها و سازمانها و کارخانههاست شاهدی بر این مدعاست
• آشنا نشدن دانشجویان با نیازهای موجود در صنایع کشور و نیازهای جامعه
• مشکلات نظام آموزشی دانشگاهی که سبب میشود دانشجویان صرفا درسهایی نظری را بگذرانند و با فرآیندها و مسائل صنعتی آشنا نشوند .
• اعتماد نکردن صاحبان صنایع به نیروهای جوان دانشجو
امیدواریم با بیان دقیق و موشکافانهی این ریشهها و همچنین معرفی الگوهای موفق خارجی و داخلی و در نهایت ارائه راهکارهای کاربردی در مقالات آتی، گامی هر چند کوچک در حل این مساله بزرگ کشورمان، یعنی ارتباط صنعت با دانشگاه، برداریم.